Το χαμένο κέντρο!

Με αφορμή την πεντάωρη (!) θεατρική παράσταση της Ιλιάδας -στα πλαίσια του φεστιβάλ Αθηνών- την οποία ανέβασε ο Λιβαθινός με μια ομάδα αναμφισβήτητα ταλαντούχων, υποκριτικά, ηθοποιών, για μια ακόμη φορά κατέληξα στο ίδιο συμπέρασμα: τόσο ταλέντο, τόσος κόπος, χρόνος, μέσα, για να πουν τι; Ένα έπος όπως η Ιλιάδα, η πρώτη τραγωδία, όπως την θεωρούν οι μελετητές, μια κιβωτός συμβόλων, αρχετύπων, ιδεών, και πολύτιμων ιστορικών πληροφοριών, να γίνεται μια παρωδία -ηθελημένα;-  χωρίς καν το ευφυές κοίταγμα ενός Μποστ ή ενός Τσιφόρου! Και με απαράδεκτα κακόγουστο «περίβλημα»! Τα κουστούμια ήταν επιεικώς απαράδεκτα! Αλαλούμ! Έλεος πια με το σύγχρονο μιλιτέρ στυλ! Έλεος! Ή δηλαδή κακόγουστες χλαμύδες -γιατί υπάρχουν και καλόγουστες, αφού χλαμύδες στο κάτω κάτω φορούσαν τότε!- ή στρατιωτικά πηλίκια! Επιτέλους τι θέλει να πει ο καλλιτέχνης;

Μια ακόμα παράσταση χωρίς πνευματικότητα! Μόνο το πνεύμα απουσίαζε! Και τι είναι πνεύμα; Έλα ντε που είναι κάτι που δεν ορίζεται! Είναι αλάτι! Πνοή! Ή απλώς, έμπνευση! Φτερά! Ουρανός! Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος! Και δεν αναφέρομαι στους συγκεκριμένους καλλιτέχνες, αλλά σε μια ολόκληρη κατάσταση πραγμάτων της ελληνικής καλλιτεχνικής -και όχι μόνον- «πρωτοπορίας». Απουσία πνευματικότητας, λοιπόν, με πολλές καλές στιγμές, ειδικά στην δραματική ένταση προς το τέλος της παράστασης. Αλλά τόσο ρηχή η προσέγγιση! Οι θεοί παντελώς γελοιοποιημένοι. Οι ήρωες παράλογα γενναίοι! Μια αφήγηση χωρίς κέντρο! Το όλο εγχείρημα έκλεισε με Καβάφη. Με το απαισιόδοξο και καταθλιπτικό μήνυμα -πέρα από την συγκίνηση των καβαφικών λέξεων- πως «είναι οι προσπάθειες μας σαν των Τρώων…» Καταδικασμένοι να νικηθούμε! Ευχαριστούμε για το μήνυμα! Ό,τι ακριβώς χρειαζόμαστε! Αυτό το μήνυμα είναι η Ιλιάδα; Δεν το σχολιάζω περαιτέρω! Μου αρέσει που κατηγόρησαν την Οδύσσεια του Bob Wilson για ρηχότητα! Η αφήγησή του ήταν μακράν πιο ενδιαφέρουσα! Μας χάρισε τουλάχιστον ένα συναρπαστικό παραμύθι! Ένα εικαστικό αριστούργημα! Εμείς ακόμα αναμασάμε τα ίδια και τα ίδια: βιομηχανικό τοπίο για σκηνικά, στρατιωτικά κουστούμια κ.λπ. Μια επιλεγμένη ασχήμια! Θα τρίζουν τα κόκκαλα του Ομήρου! Επειγόντως λίγο πνεύμα παρακαλούμε! Ή τουλάχιστον λίγη αισθητική… Αλλά και η αισθητική συνείδηση είναι!

*