Μια σουρεαλιστική, σημειολογικά,
σύναξη στο Δημοτικό Κινηματοθέατρο Μελίνα Μερκούρη στην Γλυφάδα, καθώς
εμφανίστηκαν με την σειρά: ένας πολιτικός, ένας ιερέας, μία μουσικός και ένας
επιστήμονας –σε ένα ετερόκλητο ακροατήριο το οποίο αποτελούνταν από καθηγητές,
φοιτητές, νοικοκυρές και άλλους αταξινόμητους σαν κι εμένα!
Είχα την χαρά λοιπόν στις
10.4.2019, να παρακολουθήσω την διάλεξη που έδωσε ο καθηγητής Δ. Νανόπουλος στο
Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Δήμου Γλυφάδας! Ένας γοητευτικός ομιλητής, ο οποίος
μας ταξίδεψε στο συγκλονιστικό μας σύμπαν με τέτοια απλότητα και χιούμορ, που
κατέστησε δυνατόν και στους μη φυσικούς να αντιληφθούν κάτι από την μαγεία της
επιστημονικής γνώσης που η σύγχρονη ανθρωπότητα έχει κατακτήσει!
Μας είχε προϊδεάσει και η
σύμπτωση της κοινοποίησης νωρίτερα από την ΝΑΣΑ φωτογραφιών -από ένα δίκτυο
δεκάδων τηλεσκοπίων διασκορπισμένων σε διάφορα σημεία της Γης- του «ορίζοντα
γεγονότων» της Μαύρης Τρύπας στο κέντρο του γαλαξία Μ-87. Μιας Μαύρης Τρύπας
του είδους Supermassive, που αποτελείται δηλαδή από εκατομμύρια ήλιους οι
οποίοι έχουν απορροφηθεί από αυτήν!
Μια εντυπωσιακή «εισαγωγή» σε
όσα ασύλληπτα συμβαίνουν πάνω από το κεφάλι μας εκεί ψηλά στον ουρανό! Και τα
οποία τα έχει αποδεχτεί με τόσο καθαρό επιστημονικό βλέμμα ο κ. Νανόπουλος ως
συμβάντα σε ένα αυθύπαρκτο, αυτoδημιούργητο, αυταπόδεικτο σύμπαν!
Ομολογώ ότι χάρηκα τόσο την
επιστημονική του κατάθεση όσο και την προσωπικότητά του -καθώς είναι ένας
απλός, ευχάριστος, χαλαρός, γελαστός, ισορροπημένος άνθρωπος, «καλά στο πετσί
του» όπως λέμε, που φαίνεται να εκτιμά και να απολαμβάνει την ζωή, αλλά
ταυτόχρονα τόσο σοβαρός με κάθε επίτευγμα του πολιτισμού! Άκουσε, ας πούμε, με
μεγάλη προσοχή ένα σύντομο ρεσιτάλ πιάνου που μεσολάβησε μέχρι την έναρξη της
ομιλίας του. Παρατηρούσα πόσο είχε απορροφηθεί! Είχε αποσπάσει εντελώς το
ενδιαφέρον του! Ίσως γιατί αξιολογεί πόσο πολύτιμο και ανεπανάληπτο είναι κάθε
λεπτό της ζωής μας…
Επίσης επιβεβαίωσε με την
παρουσία του την αίσθηση που είχα αποκομίσει διαβάζοντας το αυτοβιογραφικό του
βιβλίο «Στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο» ότι η ευφυΐα του τον δίδαξε πως δεν
αξίζει η πολυτέλεια της κακίας, ούτε τα πολυποίκιλα «άνθη» της! Θα έλεγα πως θα
μπορούσε να είναι Στωικός φιλόσοφος! Πλήρης καταξίωση και κατάφαση της ζωής
αλλά μέσα στην υφέρπουσα ματαιότητα του επικείμενου τέλους!
Για μένα ήταν μια πρόκληση να δω
«την ιστορία από την αρχή», με το επιστητό -καθώς το περιγράφει ένας θετικός
επιστήμονας- να μιλάει την ίδια γλώσσα της Πνευματικότητας. Είτε το
«καταλαβαίνουμε» είτε όχι.
Ο έντιμος επιστήμονας είναι
εντέλει όπως και ο έντιμος ιερέας, ο έντιμος φιλόσοφος, ο έντιμος καλλιτέχνης!
Ταπεινός μπροστά σε αυτό που τον ξεπερνά, κάνει την δική του κατάθεση χωρίς
πρόθεση άλλην από την αλήθεια, όπως την κατανοεί από την οπτική του και μέσα
από τα μέσα που διαθέτει!
Μου είχε κάνει εντύπωση στο
βιβλίο του πώς περιγράφει την έξαψη, το θάμβος του μπροστά σε κάθε ανακάλυψη
κάποιου καινούργιου πράγματος, το μυστήριο της έμπνευσης αλλά και της
συγχρονικότητας πραγμάτων στην προσωπική του διαδρομή. Θαυμαστή η συγκρότηση
του νου του χωρίς ίχνος αντιπαθητικού ακαδημαϊσμού! Και με εμφανή διάθεση
επικοινωνίας με τους άλλους, να κοινωνήσει μαζί τους την επιστήμη του. Έχοντας
ωστόσο «αποφασίσει» υπαρξιακά τι τον αφορά!
Λες και ήταν σουρεαλιστικά
σκηνοθετημένο από το σύμπαν (ο αγαπημένος του Φελίνι από τον ουρανό;;;)
προηγήθηκε της ομιλίας του και Αγιασμός, καθόσον ήταν η έναρξη των
δραστηριοτήτων του Ανοιχτού Πανεπιστήμιου!
Ο ιερέας σοβαρός στην περσόνα
του ρόλου του, μετρημένος, αλλά χωρίς να εκπέμψει και κάτι καρδιακό που να
συγκινήσει τον κόσμο! Σαν επισήμανση περισσότερο πως υπάρχει και ένας Θεός που
ευλογεί τα καλά πράγματα… Ο επιστήμονας εντούτοις με μόνο το σύντομο ταξίδι που
μας έκανε στο σύμπαν κατέβασε «Θεό» μέσα από την αίσθηση αυτής της ευφυούς
μεγαλοσύνης!
Ο πολιτικός (ο δήμαρχος
Γλυφάδας) συμπαθής στον ρόλο του, μέσα από την προβολή του επιτεύγματος του
Δήμου να εγκαθιδρύσει δωρεάν ένα Ανοιχτό Πανεπιστήμιο για όλους. Δεν είναι κάτι
μικρό!
Πολλά τα παράδοξα.
Αναδεικνύονται παρακάτω κάποιες από τις γόνιμες αντιφάσεις -φιλοσοφική η
αξιολόγηση!- όσων ειπώθηκαν, και με την ελευθερία της προέλευσής μου από τις
θεωρητικές επιστήμες.
Ανακεφαλαίωση εντυπωσιακών data
Η Μαύρη Τρύπα που φωτογραφήθηκε
από την ΝΑΣΑ είναι 6,5 δις φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο!
Το σύμπαν μας έχει ηλικία 13,8
δις χρόνων. Διαστέλλεται, δηλαδή στην γλώσσα της φυσικής, αυτοδημιουργείται. Η
ηλικία του ηλιακού μας συστήματος είναι 4,6 δις έτη! Δημιουργήθηκε δηλαδή μετά
τα 2/3 του χρόνου ύπαρξης του σύμπαντος που γνωρίζουμε.
To σύμπαν μας έχει 100 δις
γαλαξίες όπου κάθε γαλαξίας έχει 100 δις αστέρια με τα συστήματά τους!
Αυτοσυνέπεια της Θεωρίας των Χορδών:
Ζούμε σε 10 διαστάσεις! Οι 6 διαστάσεις (αν αφαιρέσεις τις τρεις γνωστές συν
τον χρόνο) είναι σε κάθε σημείο «συμπαγοποιημένες», «κλειστές». Το ηλεκτρόνιο
γνωρίζει τις 6 διαστάσεις!
Δυνάμεις: ανταλλαγή σωματιδίων,
ηλεκτρονίων, φωτονίων κ.λπ.
Το Higgs είναι το μόνο σωματίδιο
που ξέρουμε με spin (κβαντομηχανική ιδιότητα) 0.
Αρχή της Απροσδιοριστίας: δεν
μπορείς να μετρήσεις ταυτόχρονα τον χώρο και τον χρόνο κάποιου σωματιδίου.
Εισέρχεται η έννοια της πιθανότητας και για την ενέργεια και για τον χρόνο.
Σύμφωνα με την θεωρία των
Υπερχορδών τα είδη των συμπάντων που υπάρχουν είναι 10 στην 506η
δύναμη!
Υπάρχουν 253 είδη
υπερεπιφανειών!
«Είμαστε μακροσκοπικές καρικατούρες πραγματικότητας!» Άλλη η οπτική της μικροκλίμακας, της υποατομικής ύλης
κ.λπ.!
Κάτι αν το «αφήσεις» τείνει στην
λιγότερη δυνατή ενέργεια!
Υπάρχει η πιθανότητα να βρεθούμε
σε ένα σύμπαν με άλλους νόμους!
Είναι δυνατόν (πριν ή μετά) να
έχει δημιουργηθεί σύμπαν ακριβώς όπως το δικό μας! « Déjà vu!»
Κάθε σύμπαν έχει τον δικό του
χρόνο! Ο χρόνος δεν έχει νόημα! Στο Όλο υπάρχει αιωνιότητα!
Το σύμπαν μας έχει αρχή, το Όλο
δεν έχει! Μόνο σε κάθε σύμπαν χωριστά εισέρχεται η ενέργεια του χρόνου!
Τίποτα δεν μπορεί να
δημιουργηθεί από το τίποτα εκτός από ολόκληρο το σύμπαν!
Για να δημιουργηθεί κάτι πρέπει
να υπάρχει ενέργεια!
Δεν υπάρχει αντικείμενο που να
δημιουργηθεί μόνο του!
Η ολική ενέργεια στο Όλο Σύμπαν
είναι ΜΗΔΕΝ! Είναι Ευκλείδειο επίπεδο!
Οι διαφορετικές θερμοκρασίες
δημιουργούν διαφορετική πυκνότητα!
Η αντικειμενικότητα ισχύει όσο
πιο πολύ πάμε προς την αρχή!
Δεν αλληλεπιδρούν οι
πραγματικότητες! Όπως είμαστε εδώ, θα είμαστε και αν θα μετατοπιζόμασταν αλλού!
Γι’ αυτό έχει σημασία τι πράττουμε!
Αυτά ενδεικτικώς, και πολλά άλλα
που δεν πρόλαβα να καταγράψω!
Ο κ. Νανόπουλος στο τέλος της
ομιλίας του, δέχτηκε ερωτήσεις. Τον ρώτησα το εξής: «Σύμφωνα με την θεωρία των
πιθανοτήτων υπάρχει η πιθανότητα κάτι να μας εκπλήξει σε σχέση με ό,τι
γνωρίζουμε μέχρι τώρα για το σύμπαν; Κάτι radically καινούργιο που να αναιρεί
τα δεδομένα μας;» Γέλασε και μου απάντησε με τον τίτλο της ταινίας του Τζέιμς
Μποντ: «Ποτέ μην πεις ποτέ!»
«Προσωπικά δεν το πιστεύω, αλλά ως επιστήμονας δεν μπορώ να το αποκλείσω!» -«Ο
άνθρωπος φύσει ορέγεται του ειδέναι, όπως λέει ο Αριστοτέλης! Το ταξίδι στον
μαγευτικό κόσμο της Γνώσης δεν τελειώνει! Αυτό εξάλλου δίνει υπαρξιακή ελπίδα
και νόημα και απαντά στο κάπως μελαγχολικό σας συμπέρασμα στο τέλος του βιβλίου
σας πως όταν θα τα έχουμε εξηγήσει όλα, τότε τί μένει… » -«Never say never!»
Παρόλο που ζήτησε να μην κάνουμε
φιλοσοφικές ερωτήσεις καθόσον η επιστημονική παράθεση που προηγήθηκε απαντά
κατά την γνώμη του από μόνη της, εντέλει συνεννοηθήκαμε και σε ένα βαθύτερο
επίπεδο!
Με την ερώτησή μου, έκλεισε η
τόσο ενδιαφέρουσα διάλεξη του κορυφαίου επιστήμονα που τιμά σε όλο τον κόσμο
την Ελλάδα! Εύχομαι από καρδιάς να πάρει την μεγάλη χαρά να δει να επαληθεύεται
η Θεωρία των Πάντων, η μία ενοποιημένη θεωρία όλων των δυνάμεων στην φύση!
Περισσότερα, στην συνέντευξη που δέχτηκε να του κάνουμε, σύντομα, στον
ngradio!
*
