Ηλίας, ο ψαράς και ψαρεμένος!

«Μόνο να το δει το μάτι!»

Σημειακές οι επαφές με το «θαύμα», με τον «άλλο» κόσμο, τον «πέραν»… Σε ένα σημείο, σε μια στιγμή, η συμμετοχή στο θαύμα, το ΕΥ ΖHΝ, η πληρότητα. Ο άνθρωπος επιζητεί την διάρκεια, την επανάληψη, την διαρκή αξιολόγηση. Το βίωμα ως υψηλή συμμετοχή στην ζωή, όταν είναι πλήρες, καίγεται όπως το διαμάντι, ολόκληρο, χωρίς ίχνη! Μια μέρα πριν φύγω για πολυήμερο ταξίδι στο εξωτερικό ήρθες, Ηλία μου, στο σπίτι με μια τεράστια αγκαλιά τριαντάφυλλα! Στην ζωή μου δεν είχα ξαναδεί τόσο μεγάλο μπουκέτο. Το κρατούσες όλος χαρά και με τα δυο σου χέρια… Τόση ομορφιά! Αισθητικό σοκ! Σε κοίταξα άφωνη… «Ηλία μου» ψέλλισα, «σ’ ευχαριστώ, μα αύριο φεύγω…» Εξάλλου τα χρήματα που σκέφτηκα πως θα είχες δώσει με έφεραν σε ακόμη μεγαλύτερη αμηχανία. Η απάντησή σου ήταν το πιο θαυμαστό από όλα τα λουλούδια: «Τα είδε το μάτι, Μαρία μου; Αυτό ήταν!» Πάντοτε ανατρεπτικός, έξω από τα συμβατικά μέτρα, η θεϊκή σου τρέλα  ξανάγραφε σε άλλο μέγεθος τον κόσμο!

*

Οι μπαγαπόντηδες!

Στα δώδεκα χρόνια που ζήσαμε μαζί εδώ στην Αθήνα, Ηλία μου, επισκεφτήκαμε μαζί πολλές εκκλησίες και μοναστήρια. Άναβες το κερί σου σοβαρός, προσκυνούσες, δεν ήθελες όμως πολλά πολλά με τους παπάδες. «Μπαγαπόντηδες είναι», μου έλεγες! Δεν σε έπειθαν καθόλου για την αγιότητά τους. Εντούτοις δεν αρνιόσουν να σε κοινωνήσουν. Μόνον για έναν ιερέα από όσους γνώρισες είπες πως είναι «Θεού κομμάτι»: τον π. Κωνσταντίνο Στρατηγόπουλο. Σε συγκινούσε μέχρι δακρύων! «Ετουτοσές, Μαρία μου, είναι καταπώς πρέπει. Η ψυχή του ανιώθει! Δεν είναι μπαγαπόντης!» Και πράγματι πρόκειται για άγια ψυχή… Η ιδέα του Ηλία για τους παπάδες ήταν εντελώς Καζαντζακική, χωρίς να έχει διαβάσει ποτέ του Καζαντζάκη! Είχε το χάρισμα να διακρίνει με φυσικό τρόπο το αληθινό από το ψεύτικο! Να το νιώθει με την καρδιά. Και δεν φοβόταν να το ομολογήσει!

*

«Αν εδιδότανε τα μάθια, ήθελά ’μουνε από καιρού στραβός!

Προσφορά χωρίς τέλος, χωρίς όρια, πέρα από κάθε συναλλαγή, αληθινά δωρεάν! Ένιωθες οφειλέτης προς όλους, έδινες ό,τι είχες χωρίς σκέψη, σαν παιδί, «σε όποιον τύχει»! Χαιρόσουν να συναντάς άνθρωπο και να μπορείς να του δώσεις! Σε αφορούσε απόλυτα η χαρά του άλλου, να είσαι για εκείνον πάντοτε ένα παράθυρο στο φως! Το πέρασμα σου από την ζωή του να είναι ενίσχυση στα θεμέλια της ύπαρξης του. Εμπειρία Θεού! Αυτό ήσουν Ηλία! Και τα μάτια σου θά ’δινες για να δουν οι άλλοι! Ηλία, Ηλία, ευλογημένε! Μήπως δεν τά ’δωσες κι αυτά; Και τι είδαν; Καθένας κατά την διάνοια και την καρδία του… Ένα φυσικό φαινόμενο ήσουν! Φαινόμενο ζωής ζώσας!

*

«Εγώ βάνω την χέρα μου, και ο Θεός το θέλημα ντου!

Θεέ μου και μη με ντροπιάσεις!»

Ποτέ δεν έκανες κάτι, Ηλία μου, χωρίς να επικαλεστείς το όνομα του Θεού. «Μπεσμ Αλλάχ Ελραχμάν Ελραχίμ», στο όνομα του πολυέλαιου και πολυεύσπλαχνου Θεού! Ήξερες πως «ό,τι θέλει ο Θεός ο μεγαλοδύναμος γίνεται», γι’ αυτό ήσουν ήσυχος. Ταυτόχρονα όμως ήσουν πολεμιστής, δεν τό ’βαζες κάτω! Εξαντλούσες τις δυνάμεις σου όταν επρόκειτο για κάτι που πίστευες ότι έπρεπε να πράξεις. Υποτασσόσουν όμως εντελώς στον Θεό ως προς την έκβαση. «Έτσι ήτονε γραφτό, Μαρία μου!» έλεγες πάντοτε. Αλλά το καταπληκτικότερο όλων ήταν το πώς ζητούσες βοήθεια από τον Θεό για κάτι που αναλάμβανες να κάνεις. «Θεέ μου, και μη με ντροπιάσεις»! Αυτή η φράση θα μπορούσε να συνοψίσει την προσευχή του Κρητικού! Καθόλου δουλοπρεπής, αλλά και καθόλου αυθάδης!

*

«Δεν γίνεται οι ουρές να οδηγούν τση κεφαλές!

Είναι ντροπή και κρίμας!»

Προφητικά τα λόγια σου, Ηλία μου! «Οι ουρές να οδηγούν τση κεφαλές»! Περιγράφεις εντελώς την κατάσταση στην Ελλάδα του σήμερα. Τουλάχιστον αυτό που φαίνεται! Η Ελλάδα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, όχι μόνον δεν κυβερνιέται από τους «αρίστους» αλλά αντιθέτως, κυριολεκτικά, από τις ουρές! Ευτυχώς που «άλλος είναι στο τιμόνι», όπως λέει ο άγγελος! Και παρ’ όλες τις φιλότιμες προσπάθειές τους οι «ουρές», δεν καταφέρνουν να βυθίσουν το σκάφος της Ελλάδας! Αλίμονο όμως στις κεφαλές -αν πράγματι είναι κεφαλές- που τις οδηγούν οι ουρές! Ντροπή και κρίμας!

*

«Οι σακάτηδες είναι κριματισμένες ψυχές!

Γεννηθήκανε με το κουσούρι για να το βλέπουνε και να το θυμούνται ίσαμε να διορθωθούν!»

Μου έκανε εντύπωση μεγάλη η φαινομενική σκληρότητα της δικαιοσύνης σου, Ηλία. Πέρασαν πολλά χρόνια για να αποδεχτώ την απόλυτη αλήθεια της. Πράγματι, ο «άδικος» κόσμος δεν είναι τόσο άδικος. Τίποτα πιο δίκαιο δεν υπάρχει! Ό,τι βλέπουμε, είναι απόρροια της απόλυτης δικαιοσύνης του Θεού! Είναι ο καθρέφτης των πεπραγμένων! Και πράγματι οι κριματισμένες ψυχές έχουν πολλά για να θυμούνται! Η ζωή εντούτοις που τους χαρίζεται, είναι η υπαρξιακή ευκαιρία ώστε μέσα από την δυσκολία τους να αποβάλουν το παλιό ένδυμα και να ομολογήσουν την ζωή! Ήσουν απόλυτα βέβαιος για το «κάρμα» αλλά ταυτοχρόνως και για την δύναμη του ανθρώπου να το αλλάξει!

*

«Μαγάρι νά ’σαι τό ’νομά σου!»

Τίποτα δεν είναι πιο ιερό από το όνομα που φέρει κάθε άνθρωπος. Η αναφορά του δηλαδή στο ίδιο το γεγονός της ζωής του. Και φυσικά το όνομα ενός ανθρώπου δεν είναι τυχαίο, όπως δεν είναι τυχαίες και οι περιστάσεις μέσα στις οποίες εντέλει αυτό επιλέγεται. Ο Ηλίας έδινε μεγάλη σημασία στο όνομα καθενός που συναντούσε! Θεωρούσε ότι με το όνομά του κανείς «σηκώνει ένα μέρος τση θεότης» όπως έλεγε, δηλώνει το ρόλο που έχει να παίξει στην γη. Μια φορά πήγε κάποιος να τον γελάσει. «Μαγάρι νά’ σαι τό ’νομά σου!» του είπε, θεωρώντας ότι δεν αξίζει το όνομα που έχει! Μεγάλη η ευθύνη να τιμήσουμε το όνομά μας… Εκείνος πάντως μόνος του διάλεξε το δικό του: Χρίστος-Ηλίας! Και το τίμησε…

*

Όταν ο αέρας λυσσομανά

να ξέρεις να λυγίζεις σαν την καλαμιά

για να μη σπάσεις!

Με μεγάλη σοφία, Ηλία μου, σ’ έβλεπα να κινείσαι στον κόσμο αυτό. Εσύ, η ανυπόταχτη, η απροσκύνητη ψυχή ήξερες εντούτοις να αντιμετωπίζεις το κύμα περνώντας μέσα από αυτό, χωρίς να προσπαθείς να βγεις στην κορφή του. Ήξερες να λυγίζεις για να μη σε σπάσει ο άνεμος. Μαθημένος στην κακουχία και το άδικο, είχες τα φυσικά αντανακλαστικά της επιβίωσης. Μου έκανε εντύπωση πως μέσα σου δεν υπήρχε καθόλου ταξικότητα. Όλους τους έβλεπες το ίδιο ταλαίπωρους! Ούτε τά ’βαζες με τα «αφεντικά». Απεναντίας θεωρούσες πως κάνουν την δουλειά τους και μόνο με το που προσφέρουν εργασία στον κόσμο! Δεν έκανες λεονταρισμούς! Ήξερες όμως περνώντας μέσα από το κύμα να ξαναβγαίνεις στην επιφάνεια και να συνεχίζεις την πορεία σου: απόλυτα βέβαιος πως η ζωή σου δεν είναι στα χέρια κανενός παρά μόνο στου Θεού σου!

*

Μην αναστέλλετε γοργόφτερη επιθυμία!

«Εμείς είμαστε τση στιγμής ψυχές!» έλεγες, Ηλία μου! Θυμάμαι με τι γέλια και ευχαρίστηση έτρωγες καυτό το φαγητό που σου μαγείρευα! «Μαρία μου, την στιγμή απού τρως εκείνονα απού θες, εκείνηνα την στιγμή σου κάνει καλό». Μήπως αυτό δεν ισχύει και στην υπόλοιπη ζωή; Μας χαλάει ό,τι δεν θέλουμε, ό,τι δεν το κινεί ο έρωτας μέσα μας! Είναι τόσες πολύτιμες οι στιγμές της χαράς που τις κινεί μια γοργότερη επιθυμία, που ποτέ μα ποτέ δεν θά ’πρεπε να τις σταματάει κανείς, ούτε στον εαυτό του ούτε στους άλλους. Τέτοιες στιγμές είναι ρήγμα στο συμπαγές της οριοθετημένης, συμβατικής πραγματικότητας. Κάτω από το μπετόν είναι το ζεστό ζωντανό χώμα που γεννά τα λουλούδια! Ναι στις ευλογημένες ρωγμές που επιτρέπουν να ανθίζουν τα λουλούδια της ζωής μας!

*

Ο «κατωθεός»

Η μεταφυσική σου, Ηλία μου, ήταν πολύ «ελληνική». Σε ενδιέφερε εντελώς αυτό που παίζεται εδώ! Δύο ριζικά έλεγες πως έχει ο άνθρωπος: «το ένα είναι γραμμένο στο κούτελο και το άλλο στο μπράτσο του», στην δική του δηλαδή πρωτοβουλία και δράση. Συν Αθηνά και χείρα κίνει! «Κατωθεό» έλεγες αυτόν που ευεργετεί τους ανθρώπους! «Κατωθεοί είμαστε ο ένας τ’ άλλου!» Για τον «ανωθεό» ένα μόνο πράγμα έλεγες: «Θεέ μου μεγαλοδύναμε, μεγάλο τ’ όνομά σου, φύλλο δεν πέφτει από δεντρί δίχως το θέλημά σου!» «Κατωθεός» δεν είναι παρά ο άνθρωπος που γίνεται ο θεός του διπλανού του! Ο ευεργέτης! Ο προσφέρων! Απεριόριστο σεβασμό και αγάπη είχες στους «κατωθεούς»! Έβλεπες στις ψυχές που υπηρετούν τον άνθρωπο τον ίδιο τον Θεό. Μία μέρα πριν φύγεις, μου είπες: «Ποιος Ραφαήλ, εσείς μωρέ είστε ο Ραφαήλ!»

*

«Μια φορά, Μαρία μου, έφταξα στον αγκρεμό: όταν ερώτηξα τον Θεό ποιος τον έκαμε! Εκατάλαβα τοτεσάς πως μπροστά μου είχα αγκρεμό! Και γύρισα οπίσω!»

 Νά μια αθώα παραδοχή των ορίων του νου! Πολύ απλά εσύ, Ηλία μου, γύρισες επιτόπου πίσω από τον «αγκρεμό»! Αυτό που δεν κάνουν οι ανόητοι διανοούμενοι: δεν γυρίζουν πίσω! Άλλοι πέφτουν μέσα του κι άλλοι ξοδεύουν την ζωή τους να τον κοιτούν, να τον μελετούν και να τον αναλύουν! Είναι τόσο σημαντική η ζωή που στ’ αλήθεια δεν αξίζει τον κόπο ούτε μια στιγμή χαράς να θυσιάσεις για τις υποθέσεις και τις εκδοχές του νου! Εσύ, Ηλία μου, ζούσες την κάθε σου στιγμή με κέφι και σοφία γνωρίζοντας πως η ζωή είναι ένα δώρο που ούτως ή άλλως θα διαρκέσει όσο ο Θεός θέλει! Δεν χαράμιζες ούτε λεπτό στην μιζέρια ή την κακία! Έκανες εφάπαξ πίσω μπροστά στο μυστήριο του Θεού! Και τον βρήκες ολόκληρο στην ίδια την ζωή που σου χάρισε! Όταν οι κάθε είδους μεταφυσικές δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να τα βάζουνε με τις αισθήσεις, εσύ έλεγες πώς ο Θεός μας χάρισε όλους αυτούς τους συγκλονιστικούς τρόπους για να τον «ανιώθουμε»! Σου είμαι ευγνώμων για το ότι η αθώα, φυσική σου ματιά πάνω στα πράγματα μου έδειξε την αξία της ζωής σε αυτό καθαυτό που σου συμβαίνει ζώντας! Το ίδιο εξάλλου μου έδειξε ο άγγελος κάποια χρόνια μετά… Πολλές φορές με έφερες σε αμηχανία μπρος στα όρια μου! Ευτυχώς είχα αρκετή τρέλα για να τα ξεπερνώ!  

*

«Πολλοί απού βλέπομε, Μαρία μου, γύρω μας θα τση δεις στην άλλη ζωή σκαρφαλωμένους στα δεντρά, με οραδάκι, και να τρώνε με το μούτσουνο!»

 Ήσουν βέβαιος, Ηλία μου, για την «τιμωρία» όσων καθ’ οιονδήποτε τρόπο βλασφημούν την ζωή! Βέβαιος πως θα υποβαθμιστούν στο ζωώδες επίπεδο, αφού εκεί αντιστοιχεί η συνείδησή τους. Πίστευες πως αν παραμείνει κανείς σε ζωώδη κατάσταση από άποψη εσωτερικής ποιότητας ζωής, δεν είναι βέβαιο ότι θα ξαναενσαρκωθεί ως άνθρωπος! Το πιθανότερο είναι να υποβιβαστεί εκεί όπου αντιστοιχεί η κατάστασή του: δηλαδή σε ζώο! Εγώ σε άκουγα σκασμένη στα γέλια κι εσύ με κοιτούσες απορημένος που δεν το «κάτεχα». «Τόσανα τεφτέρια απού έχεις διαβασμένα ετουτονά δεν το κατέχεις;» Παρατηρούσα εντούτοις πως ήσουν το ίδιο καλός με τα ζώα όπως και με τους ανθρώπους! Πίστευες πως τους οφείλουμε την ίδια αγάπη και φροντίδα!

*