Παραμονή των Εισοδίων στην Ελευσίνα

Εκεί που η παγανιστική παράδοση συναντά την χριστιανική! Στον ίδιο χώρο όπου κατά την αρχαιότητα τελούνταν τα Ελευσίνια Μυστήρια, οι αιώνες και οι θρησκείες μπλέκονται με έναν σχεδόν μεταφυσικό τρόπο!

Αυτό που κάνει τον εορτασμό μοναδικό είναι ότι σε αυτό τον τόπο η παγανιστική παράδοση συναντάει σχεδόν απόλυτα την χριστιανική. Η Δήμητρα, θεά της γεωργίας, σε απόλυτη σχεδόν ταύτιση με την Θεομήτορα Παρθένο Μαρία, σε χώματα όπου αιώνες τώρα οι άνθρωποι εξακολουθούν να αποτίνουν φόρο τιμής στη μάνα γη και στους καρπούς της!

Τα Εισόδια, που γιορτάζονται στις 21 Νοεμβρίου σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ταυτίζουν την είσοδο της Παναγίας σε νηπιακή ηλικία στον ναό, συνοδευόμενη από τους γονείς της, με την είσοδο του χειμώνα, που σηματοδοτεί και την ολοκλήρωση της σοδειάς, η οποία ακολουθείται από τη νέα περίοδο της σποράς των δημητριακών.

Ένας πολύ παλιός εορτασμός, ο οποίος, ανάλογα με την αγροτική περιοχή, άλλοτε αποκαλείται Αποσπορίτισσα, αν η σπορά έχει τελειώσει, άλλοτε Αρχισπειρίτισσα, αν βρίσκεται ακόμα στην αρχή, ή Μεσοσπορίτισσα, όπως στην Ελευσίνα, όταν έχει φτάσει στη μέση της σποράς.

Σήμερα προσφέρουν ένα ρόφημα φτιαγμένο από καρπούς (κριθάρι, σιτάρι, καλαμπόκι, φασόλια, ρεβίθια, κουκιά, σπόρια ροδιού), που το αποκαλούν «πολυσπόρι». Έτσι ακριβώς οι Αρχαίοι πρόσφεραν τους χύτρους την τρίτη μέρα των Ανθεστηρίων, μια «πανσπερμία» προς τη Δήμητρα, τους Δαίμονες της ευφορίας της γης αλλά και τον Διόνυσο, ή κουκιά την περίοδο της συγκομιδής, μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου.  

Στο Μουσείο της Ελευσίνας υπάρχει αντίγραφο του αναθηματικού πίνακα της Νιννίου, ενός σπάνιου αρχαίου έργου τέχνης από πηλό -το αυθεντικό βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο- όπου απεικονίζονται η Νίννιος, που αφιέρωσε τον πίνακα, η Δήμητρα και η Περσεφόνη. Εκεί φαίνονται κάποιοι άρτοι -ταλάνους τους έλεγαν- ακριβώς όπως οι άρτοι που έφερναν οι νοικοκυρές στην Παναγίτσα.

Η συμμετοχή στα Ελευσίνια Μυστήρια πραγματοποιούνταν ώστε να βοηθάει τους μύστες ή, καλύτερα, να τους δίνει μιαν απάντηση ως προς το πώς να αντιμετωπίζουν τον θάνατο. Που μπορεί να ήταν και κάτι απλό, όπως τα στάχυα για παράδειγμα. Το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο λέει "αν ο κόκκος του σίτου φυτρώνει στην γη, αυτός μόνο μένει, εάν δε αποθάνει, πολύ καρπό φέρει".

*